"محمد باقر ذوالقدر" معاون قوه قضاييه جمهوري اسلامي در جديد‌ترين اظهار نظر به افزايش ميزان جرم و همچنين افزايش قابل توجه تعداد زندانيان اعتراف کرده و زندانيان محبوس در ايران را «سه برابر ظرفيت زندانها» اعلام کرده است.
اين مقام قضايي به رشد 13 درصدي پرونده هاي قضايي در ايران اشاره کرد و گفت: « وضعيت زندانها و زندانيان با ملاک‌هاي جهاني اصلا وضعيت خوبي ندارند.»
از سوي ديگر "غلامحسين اسماعيلي" رئيس سازمان زندان ها در گفت و گويي با خبرگزاري مهرخبر داد، زندان هاي کشور به لحاظ فيزيکي وضعيت نا مناسبي دارند. او سرانه نگهداري از هر زنداني را روزانه 5 هزارتومان اعلام کرد.
اسماعيلي، در خصوص ظرفيت زندان هاي کشور گفت:« زندان هاي کشورگنجايش 85 هزار زنداني را دارند در حالي که بيش از 250 هزار زنداني در زندان هاي ايران دوران محکوميت خود را مي گذرانند.»
از سوي ديگر"محمد مصطفايي" حقوقدان وفعال حقوق بشر مقيم نروژ، از تشکيل نزديک به 7 تا 8 ميليون نفر پرونده قضايي درسال، در دادگستري ايران خبر مي دهد.
اين حقوقدان در ادامه در گفت: « اين پرونده ها مربوط به زندانيان عادي هستند و پرونده هاي کمتري مربوط به زندانيان سياسي است. کثرت اين پرونده ها به گونه اي است که موجب مي شود تا حقوق فردي يک زنداني از جمله تغذيه، بهداشت، مراقبت هاي زنداني و از نظر حرفه آموزي با مشکلاتي مواجه بشوند.در رابطه با مرخصي ومداواي بيماري هاي صعب الاعلاج از جمله مواردي هست که متاسفانه در زندان هاي ايران کمتر به آن توجه مي شود که همين منع حقوق زنداني ها در برخي موارد موجب شده تا جرائم در داخل زندان، هم کثرت پيدا کند.»
مصطفايي در پاسخ به اين پرسش که حقوق اجتماعي اوليه يک زنداني در قانون اساسي چيست؟ گفت: « حق داشتن دادرسي عادلانه منصفانه، حق برخورداري از وکيل دادگستري، حق ملاقات کردن زنداني با خانواده اش و همچنين ملاقات با وکيل، حق داشتن امکانات تربيتي و مراقبت هاي جسماني، رواني و استفاده از پزشک از جمله حقوق اوليه متهم هستند. همچنين در قانون اساسي صراحتا به حق زندگي آزادي و امنيت شخصي اشاره شده است و اين که احدي را نمي توان تحت شکنجه و يا مجازات ها و رفتارهايي قرار بدهيم که ظالمانه يا برخلاف انسانيت باشد.»
"احسان محرابي" روزنامه نگار، که پس از واقعه عاشوراي سال 1388 در تهران دستگير شد و به مدت يک سال حبس در زندان اوين را تجربه کرد با اشاره به اينکه زنداني ها به طور معمول دو دوره بازداشت و زندان را طي مي کنند گفت:« بازداشت هاي مربوط به زندانيان سياسي در تهران مربوط به بند 209 و 2– الف و 240 مي شود و زندانيان عادي هم معمولا در جاهايي مثل بازداشتگاه هاي پليس، کلانتري يا پليس امنيت نگهداري مي شوند.»
اين روزنامه نگار در خصوص شرايط نگهداري زنداني در زندان اوين گفت: « در دوره بازداشت ممکن است غذا تا حدودي خوب باشد ولي غذاي زندان معمولا براي زنداني ها غير قابل خوردن است. بهداشت هم در زندان رعايت نمي شود و لباس هايي که به زندانيان مي دهند استفاده شد است. براساس تقسيم بنديي هاي که هست در هفته دو بار زنداني ها مي توانند استحمام داشته باشند که آن هم از زماني که طرح هدفمندي رايانه ها به اجرا درآمد معمولا آب زندان سرد است و نمي توان با آن استحمام کرد.»
محرابي با تاکيد بر اين که تا مسئولان زندان به اين باور نرسند که زنداني در حال مرگ است، به او اجازه مراجعه به پزشک زندان نمي دهند در ادامه در خصوص کيفيت غذاي زندان گفت: « به طور معمول غذاي زندان قابل خوردن نيست و زنداني ها مجبورند با هزينه خودشان در داخل زندان مواد اوليه بخرند وغذا درست کنند البته اين کيفيت بد غذا براي زنداني سياسي و عادي يکسان است.»
او با اشاره به اين که در بسياري مواقع زنداني ها مجبور به "کف خوابي" مي شوند گفت:« بسيار مواقع تراکم زنداني آن قدر زنداني مي شود که زندانيان به اصطلاح بايد "کف خوابي" کنند، يعني در کنار هم روي زمين بدون هيچ گونه امکانات اوليه براي خوابيدن بايد شب را سر کنند."
اين روزنامه نگار که طي يک سال حبس ، 84 روز را در بازداشت در بند 209 و 240 اوين و 64 روز را در انفرادي گذراند با تاکيد بر اين که هواخوري در دوران بازداشت بستگي به نظر بازجوها دارد گفت: «هواخوري در دوران بازداشت بستگي به نظر بازجوها ومامورين زندان دارد يعني در زمان بازداشت در سلول انفرادي بستگي به نظرآنها ماهي يا هفته اي يک بارممکن است به زنداني اجازه هواخوري داده شود.»
